Co to jest lokata bankowa i czy warto się na nią decydować?

Na lokacie majątku nie zbudujesz, ale może przynajmniej ochronisz swoje pieniądze przed inflacją.
lokata bankowa lokata bankowa
Lokata bankowa nie zrobi z Ciebie milionera, ale "parę groszy" możesz zyskać. Foto: The Breaker / Prostock Studio

Jedną z najbezpieczniejszych form inwestycji, a przynajmniej częściowej ochrony swoich środków przed inflacją, jest lokata bankowa. Dzięki niej jesteś w stanie zyskać kilka procent w skali roku, a ryzyko utraty pieniędzy spada praktycznie do zera. Z tego wpisu dowiesz się m.in.:

  • czym jest lokata bankowa
  • jakie są rodzaje lokat
  • ile wynosi oprocentowanie lokaty
  • jak założyć lokatę bankową
  • ile wynosi podatek od zysku z lokaty
  • jakie są wady i zalety lokat bankowych

Co to jest lokata bankowa

Lokata bankowa to rodzaj oprocentowanego depozytu terminowego, w ramach którego powierzasz bankowi swoje środki, w zamian za ustalone oprocentowanie. Po ustalonym w umowie okresie, bank zwraca Twoje środki powiększone o odpowiedni procent.

lokata bankowa definicja
Co to jest lokata bankowa – definicja. The Breaker / Kuuruwun

Lokata jest uważana za jedno z najbezpieczniejszych narzędzi oszczędnościowych, ponieważ oferuje zwykle stały i przewidywalny zysk, a środki ulokowane w bankach objęte są gwarancją bankową do określonej kwoty, co minimalizuje ryzyko utraty kapitału.

Lokatę bankową cechuje także dość prosta konstrukcja umowy, co pozwala na łatwe zrozumienie mechanizmu działania oraz zasad, które narzuca bank oferujący lokaty.

Rodzaje lokat bankowych

Jeśli szukasz bezpiecznego sposobu na pomnażanie swoich oszczędności, lokata bankowa może być dobrym rozwiązaniem. Aby sprostać różnym potrzebom klientów, banki oferują jednak kilka rodzajów lokat, które powinieneś poznać, zanim zdecudujesz się na jedną z nich. Poniżej znajdziesz najpopularniejsze rodzaje lokat dostępnych w Polsce.

Lokata terminowa

Lokata terminowa to rodzaj lokaty, która wymaga zdeponowania środków na ściśle określony czas. Może on wynosić od kilku dni do kilku lat. W zamian za złożenie środków na określony czas, bank wypłaca klientowi odsetki. Wysokość odsetek zależy od wielu czynników, takich jak wysokość wpłaconej kwoty i okres trwania lokaty.

W przypadku zerwania lokaty terminowej przed upływem terminu określonego w umowie, najczęściej utracisz odsetki, które do dnia wycofania środków zostały Ci naliczone. Lokata terminowa jest najczęściej spotykaną formą lokaty bankowej dedykowanej konsumentom, jak i przedsiębiorcom niefinansowym.

Lokata rentierska

Lokata rentierska to specyficzny rodzaj lokaty, który jest zazwyczaj skierowany do osób dysponujących większym kapitałem. Cechą charakterystyczną lokaty rentierskiej jest to, że odsetki są wypłacane klientowi w regularnych odstępach czasu, na przykład co miesiąc lub co kwartał, zamiast na koniec okresu lokaty.

Dzięki temu klient może cieszyć się bieżącymi wpływami z odsetek, które mogą stanowić pewnego rodzaju “rentę”. Lokata rentierska może być atrakcyjna dla osób, które chcą uzyskać regularny przychód z odłożonych środków, na przykład po sprzedaży firmy lub otrzymaniu spadku

Lokata progresywna

Lokata progresywna to rodzaj lokaty bankowej, której oprocentowanie rośnie w określonych przedziałach czasu. Zazwyczaj oznacza to, że im dłużej środki są zdeponowane w banku, tym wyższe stają się odsetki. To zachęta dla klientów do długoterminowego oszczędzania, ponieważ oprocentowanie na początku lokaty jest niższe, ale z czasem rośnie, co może przynieść większy zysk przy wytrwałości w oszczędzaniu.

Lokaty progresywne są atrakcyjne dla osób, które mogą sobie pozwolić na zablokowanie środków na dłuższy okres czasu i które chcą skorzystać z potencjalnie wyższego oprocentowania w późniejszym okresie trwania lokaty. Przykładowo, lokata może zaczynać się od oprocentowania na poziomie 2% w pierwszym roku, wzrastać do 3% w drugim roku i osiągnąć 4% w trzecim roku trwania lokaty.

Lokata strukturyzowana

Lokata strukturyzowana to złożony produkt finansowy, łączący elementy lokaty terminowej z możliwością inwestycyjną. Jej oprocentowanie jest zazwyczaj uzależnione od wyników wybranych instrumentów finansowych, takich jak indeksy giełdowe, akcje czy surowce.

W przeciwieństwie do tradycyjnej lokaty, która oferuje gwarantowany zysk w postaci stałych odsetek, lokata strukturyzowana daje szansę na wyższy zysk, ale wiąże się także z ryzykiem inwestycyjnym. Jeśli założenia inwestycyjne nie zostaną spełnione, istnieje możliwość, że zysk będzie niższy, a nawet że klient odzyska tylko zdeponowany kapitał bez żadnych odsetek.

Lokata overnight O/N

Lokata overnight to specjalny rodzaj lokaty bankowej, która trwa tylko jedną noc. Pieniądze są przekazywane na lokatę na koniec dnia roboczego i zwracane na rachunek klienta rano następnego dnia. Rozwiążanie to adresowane jest do firm, które mają wolne środki na koniec dnia i chcą je krótkoterminowo ulokować. Lokata overnight jest zazwyczaj nisko oprocentowana, ale pozwala zarobić więcej niż na zwykłym ROR.

Środki z lokaty O/N są dostępne od razu następnego dnia, co zapewnia szybki dostęp do pieniędzy. Proces odbywa się automatycznie, więc nie wymaga dodatkowych działań ze strony klienta. Lokata overnight jest często wykorzystywana przez firmy do zarządzania nadwyżkami gotówkowymi. Oprocentowanie takiej lokaty jest ustalane każdego dnia i może się zmieniać.

Lokata odnawialna

Lokata odnawialna to rodzaj depozytu bankowego, który po zakończeniu wyznaczonego okresu umownego automatycznie przedłuża się na kolejny taki sam okres, chyba że klient zdecyduje się ją zlikwidować lub zmienić jej warunki. Oznacza to, że kapitał wraz z naliczonymi odsetkami może być przekazany na nową lokatę, co jest wygodne dla osób, któree nie chcą angażować się w proces ponownego zakładania lokaty.

Lokata odnawialna jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które nie planują w najbliższym czasie wykorzystania zgromadzonych środków i chcą kontynuować oszczędzanie bez konieczności monitorowania daty zakończenia lokaty. Dzięki automatycznemu odnawianiu, środki pozostają na lokacie, a odsetki mogą być dalej kapitalizowane.

Zalety lokaty bankowej

Lokata bankowa to jeden z najpopularniejszych sposobów oszczędzania pieniędzy, wszystko za sprawą niskiego ryzyka oraz wysokiej dostępności. Do główny zalet lokat bankowych zaliczyć możemy przede wszystkim:

  • Bezpieczeństwo – Lokata bankowa to bezpieczna forma inwestycji, ponieważ banki są zobowiązane do gwarantowania zwrotu depozytu wraz z odsetkami.
  • Niskie ryzyko – Ryzyko utraty pieniędzy w przypadku lokaty bankowej jest minimalne, ponieważ banki są instytucjami finansowymi, które podlegają ściśle określonym regulacjom i nadzorowi.
  • Wysoka dostępność – Lokatę bankową można założyć w niemal każdym banku, co czyni ją bardzo łatwo dostępną formą inwestycji.
  • Stałe oprocentowanie – Oprocentowanie lokaty bankowej jest stałe, co oznacza, że nie ulega zmianom przez cały okres trwania inwestycji.
  • Krótki okres inwestycji – Lokata bankowa to forma inwestycji, która umożliwia oszczędzanie na krótki okres czasu, nawet od kilku dni do kilku miesięcy.

Wady lokaty bankowej

Mimo oczywistych zalet, lokata bankowa ma jednocześnie kilka wad, do których zaliczamy przede wszystkim:

  • Niskie oprocentowanie – Oprocentowanie lokaty terminowej zwykle wynosi od 2 do 5 procent, co przy wysokiej inflacji nie uchorni nawet włożonego kapitału.
  • Ograniczenia w wypłacie środków – Określony okres trwania lokaty uniemożliwia wcześniejcze wypłacenie włożonych środków bez utraty odsetek, co oznacza, że nie możesz wypłacić swoich pieniędzy przed terminem zapadalności.
  • Podatek Belki – Niskie oprocentowanie w połączeniu z 19-procentowym podatkiem od zysków kapitałowych (podatkiem Belki) powoduje, że zysk z lokaty jest “nieatrakcyjny” dla aktywnych inwestorów.

Jak założyć lokatę?

Założenie lokaty bankowej to proces niezwykle prosty i coraz bardziej intuicyjny. Lokatę bez problemu otworzysz zarówno w placówce banku, ale także systemie transakcyjnym czy aplikacji mobilnej. W przypadku otwierania lokaty online, czas potrzebny na założenie to dosłownie kilka minut.

Aby założyć lokatę bankową podjemij poniższe kroki:

  • wybierz bank i rodzaj lokaty,
  • określ kwotę i czas trwania,
  • zapoznaj się z umową i podpisz ją.

Wybierz bank i rodzaj lokaty

Zanim zdecydujesz się na otwarcie lokaty bankowej, musisz wybrać bank, w którym chcesz ją założyć. Przed podjęciem decyzji warto porównać oferty różnych banków, aby wybrać tę, która będzie dla Ciebie najkorzystniejsza. Zwróć uwagę na oprocentowanie, czas trwania, minimalną kwotę wpłaty oraz warunki wypłaty środków przed terminem.

Po wyborze banku i rodzaju lokaty, skontaktuj się z bankiem, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat oferty i wymaganych dokumentów. Nie zawsze lokata w banku, w którym masz klasyczny rachunek ROR, będzie najlepszym wyborem!

Określ kwotę i czas trwania lokaty

Kolejnym krokiem jest określenie kwoty, jaką chcesz wpłacić oraz czasu trwania lokaty. Kwota wpłaty zależy od minimalnej kwoty określonej przez bank, a czas trwania lokaty może wynosić od kilku miesięcy do kilku lat. Pamiętaj, że im dłuższy czas trwania lokaty, tym zazwyczaj wyższe oprocentowanie.

Dobrym rozwiązaniem będzie posłużenie się kalkulatorem zysku z lokaty, dzięki któremu “czarno na białym” sprawdzisz, ile zarobisz na poszczególnej lokacie wkładając na nią 1000, 10 000 czy 100 tysięcy złotych.

Podpisz umowę

Ostatnim etapem procesu zakładania lokaty jest podpisanie umowy. Przed podpisaniem umowy dokładnie przeczytaj jej treść i upewnij się, że wszystkie warunki są dla Ciebie jasne i zrozumiałe. W przypadku wątpliwości zawsze możesz zwrócić się do pracownika banku o wyjaśnienie. Po podpisaniu umowy dokonaj wpłaty na swoje konto lokaty i ciesz się zyskami z oprocentowania.

Zapoznianie się z warunkami umowy ma ogromne znaczenie w przypadku lokat otwieranych online, gdzie proces ten jest dosłownie “przeklikiwany”.

Oprocentowanie lokat

Jednym z najważniejszych czynników, który wpływa na wybór konkretnej lokaty, jest oprocentowanie. W zależności od banku i rodzaju lokaty, oprocentowanie może być stałe lub zmienne, co bezpośrednio przekłada się na osiągnięty zysk.

Stałe oprocentowanie

Lokaty o stałym oprocentowaniu charakteryzują się tym, że odsetki naliczane są według stałej stawki przez cały okres trwania lokaty. Oprocentowanie takiej lokaty nie ulega zmianie, niezależnie od sytuacji na rynku finansowym. Lokaty o stałym oprocentowaniu są zazwyczaj bardziej przewidywalne i bezpieczniejsze niż lokaty o zmiennym oprocentowaniu.

Zmiennie oprocentowanie

Lokaty o zmiennym oprocentowaniu charakteryzują się tym, że odsetki naliczane są według zmiennej stawki, która może ulec zmianie w trakcie trwania lokaty. Oprocentowanie takiej lokaty zależy od sytuacji na rynku finansowym. W przypadku wzrostu stóp procentowych, oprocentowanie lokaty zmiennoprocentowej może wzrosnąć, co skutkuje większymi zyskami dla klienta. Jednak w przypadku spadku stóp procentowych, oprocentowanie takiej lokaty może ulec zmniejszeniu, co w konsekwencji skutkuje mniejszym zyskiem.

Jak obliczyć zysk z lokaty

Zysk z lokaty bankowej jest zależny od kilku czynników, w tym od jej oprocentowania i okresu trwania. Aby obliczyć zysk z lokaty, należy wziąć pod uwagę kilka czynników.

Oprocentowanie

Oprocentowanie lokaty jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na jej zysk. Im wyższe oprocentowanie, tym większy zysk. Przykładowo, jeśli zainwestujesz 10 000 zł w lokatę o oprocentowaniu 3% w skali roku, to po roku zarobisz 300 zł pomniejszone o 19 procent podaku Belki.

Okres trwania

Okres trwania lokaty również wpływa na jej zysk. Im dłuższy okres trwania lokaty, tym większy zysk. Przykładowo, jeśli zainwestujesz 10 000 zł w lokatę o oprocentowaniu 3% na okres 2 lat, to po upływie tego czasu zarobisz 630 zł (minus 19% podatku).

Podatek od zysków kapitałowych

Należy pamiętać, że zyski z lokat bankowych są objęte podatkiem od zysków kapitałowych. Obecnie wynosi on 19%. Oznacza to, że zysk z lokaty w wysokości 300 zł zostanie pomniejszony o podatek w wysokości 57 zł (300 zł x 19%).

Podatek od zysków z lokaty

Podatek od zysków z lokaty (podatek od zysków kapitałowych), potocznie zwany podatkiem Belki, to podatek od odsetek zarobionych na lokatach bankowych. W Polsce stawka tego podatku wynosi 19% od uzyskanego zysku.

Bank automatycznie odprowadza ten podatek do urzędu skarbowego, więc jako posiadacz lokaty nie musisz samodzielnie zajmować się jego rozliczeniem. Odsetki są pomniejszane o podatek jeszcze przed ich wypłatą na twoje konto, więc otrzymujesz już kwotę netto, czyli po odliczeniu podatku.

Nie ma potrzeby wykazywania tych odsetek w rocznym zeznaniu podatkowym PIT, ponieważ bank już załatwił wszystkie formalności. Podatek Belki dotyczy nie tylko lokat, ale również innych zysków kapitałowych, na przykład z obligacji czy funduszy inwestycyjnych.

Odnowienie i zakończenie lokaty

Kiedy kończy się okres ważności lokaty, masz dwie opcje – odnowić ją automatycznie lub wypłacić środki i zakończyć lokatę.

Automatyczne odnowienie lokaty

Jeśli chcesz kontynuować swoją lokatę, a nie masz czasu lub ochoty na ręczne przedłużenie umowy, możesz skorzystać z automatycznego odnowienia. W takim przypadku bank przedłuży Twoją lokatę na kolejny okres, zgodnie z warunkami umowy.

Wypłata środków i zakończenie lokaty

Jeśli chcesz zakończyć swoją lokatę, możesz wypłacić środki w dowolnym momencie po upływie okresu ważności. W tym celu musisz skontaktować się z bankiem i złożyć wniosek o wypłatę środków.

Bezpieczeństwo lokat bankowych

Lokaty bankowe to zdecydowanie jedne z bezpieczniejszych form inwestowania środków. Dlaczego? Ponieważ do równowartości kwoty 100 tysięcy euro są one chronione przed utratą przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG). Jeśli bank upadnie i nie będzie w stanie zwrócić Ci środków, zrobi to BFG.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na częste pytania dotyczące lokat bankowych.

Jakie są rodzaje lokat terminowych?

W bankach dostępne są różne rodzaje lokat terminowych, w zależności od okresu trwania i minimalnej kwoty wpłaty. Najpopularniejsze to lokaty krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe. Lokaty krótkoterminowe mają zwykle okres trwania od 1 do 6 miesięcy, a ich oprocentowanie jest niższe niż lokat długoterminowych. Lokaty średnioterminowe trwają od 6 do 24 miesięcy, a lokaty długoterminowe powyżej 24 miesięcy.

Jaka jest różnica między kontem oszczędnościowym a lokatą?

Konto oszczędnościowe to rachunek bankowy, na którym można trzymać oszczędności i otrzymywać na nie odsetki. Można wpłacać i wypłacać pieniądze z konta w dowolnym momencie, bez utraty odsetek. Lokata bankowa to z kolei umowa, w której klient deponuje określoną kwotę na określony czas, a w zamian otrzymuje odsetki. W przypadku wypłaty środków przed końcem okresu trwania lokaty, bank może naliczyć karę umowną w postaci utraty części odsetek.

Czy lokata bankowa jest bezpieczna?

Tak, lokaty bankowe są zazwyczaj bezpieczne, ponieważ są chronione przez system gwarancji bankowych, np. w Polsce przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do określonej kwoty.

Opracowanie Money Breaker. Źródła: Investopedia, Goldman Sachs