Co to jest leasing i jak działa ta forma finansowania?

Leasing może być świetną alternatywą dla kredytu. Dzięki tej formie finansowania jesteś w stanie użytkować samochody, maszyny, urządzenia, a nawet nieruchomości bez konieczności ich kupowania i wykładania dużej ilości gotówki jednorazowo.

Z tego wpisu dowiesz się m.in.:

• Co to jest leasing
• Jakie są rodzaje leasingu
• Co można wziąć w leasing
• Czym jest wpłata własna
• Jakie są wady i zalety leasingu
• Jakie są korzyści podatkowe

Co to jest leasing – definicja

Leasing to umowa, na mocy której jedna strona (leasingodawca) zgadza się zakupić, a następnie wynająć majątek, taki jak nieruchomość, pojazd lub sprzęt drugiej stronie (leasingobiorcy) na określony czas w zamian za regularne płatności.

Jest to popularna metoda finansowania, która pozwala firmom i osobom prywatnym korzystać z aktywów bez konieczności ich zakupu. Leasing może mieć różne formy, w tym leasing operacyjny i finansowy, w zależności od tego, czy leasingobiorca ma zamiar nabyć majątek na końcu umowy leasingowej 

Rodzaje leasingu

Do głównych rodzajów leasingu zaliczają się: leasing finansowy i leasing operacyjny, o których poniżej.

Leasing operacyjny

Leasing operacyjny to rozwiązanie, które pozwala Twojej firmie korzystać z wybranych środków trwałych bez konieczności ich kupowania. Ty jako leasingobiorca płacisz miesięczne raty leasingowe za użytkowanie, a po zakończeniu okresu umowy masz możliwość zwrotu przedmiotu leasingu lub wykupu za ustaloną w umowie wartość rezydualną (spodziewaną).

• Okres umowy: W zależności od przedmiotu leasingu.
• Właściciel przedmiotu leasingu: Przedmiot pozostaje własnością leasingodawcy.

Leasing finansowy

Leasing finansowy, nazywany również kapitałowym, jest bliższy tradycyjnemu kredytowaniu. W tej formie przedmiot leasingu jest zaliczany do środków trwałych Twojej firmy, co pozwala na amortyzację. Raty leasingowe rozkładają się na cały okres użytkowania i po finalizacji umowy stajesz się właścicielem przedmiotu.

• Amortyzacja: Możliwość amortyzacji przez leasingobiorcę.
• Koszty: Całkowity koszt obejmuje cenę przedmiotu plus odsetki.

Leasing zwrotny

Leasing zwrotny umożliwia refinansowanie przedmiotów, które już są Twoją własnością. Sprzedajesz je firmie leasingowej, a następnie otrzymujesz je z powrotem w leasing, co pozwala na pozyskanie środków finansowych do dalszej inwestycji w rozwój Twojej firmy.

• Zwiększenie płynności: Szybki dostęp do kapitału przy utrzymaniu użytkowania przedmiotu.
• Warunki: Wymagane może być wykazanie, że przedmiot jest wolny od obciążeń, a Ty (Twoja firma) jesteś jego właścicielem.

Leasing konsumencki

Leasing konsumencki to rodzaj klasycznego leasingu adresowany do klientów indywidualnych (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej). Jak w przypadku każdej innej formy leasingu leasing konsumencki umożliwia użytkowanie przedmiotu leasingu bez konieczności angażowania 100 procent środków własnych.

Największymi zaletami leasingu konsumenckiego są:

• Brak wpływu na zdolność kredytową.
• Niskie koszty początkowe
• Uproszczone formalności

Każdy z tych rodzajów leasingu służy innemu celowi i może być dostosowany do specyficznych potrzeb Twojej firm lub, w przypadku leasingu konsumenckiego, Twoich.

Odliczenia i korzyści podatkowe

W przypadku leasingu operacyjnego, przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu całość rat leasingowych. VAT od rat leasingowych również podlega odliczeniu, w zależności od tego, czy przedmiot leasingu jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, czy też do celów mieszanych.

Przy leasingu operacyjnym, samochód stanowi własność leasingodawcy, a po zakończeniu umowy leasingobiorca może go wykupić za wartość rynkową lub zwrócić leasingodawcy.

Leasing finansowy różni się tym, że przedmiot leasingu jest wpisywany do ewidencji środków trwałych leasingobiorcy i podlega amortyzacji. VAT jest płatny z góry i nie jest doliczany do każdej raty, co może być korzystne dla przepływów finansowych firmy. W przypadku leasingu finansowego, leasingobiorca ma możliwość odliczenia odsetkowej części raty od podatku dochodowego.

Odliczenie VAT w leasingu może wynosić 100% lub 50% w zależności od tego, czy samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, czy do celów mieszanych.

Korzyści podatkowe leasingu mogą obejmować również inne aspekty, które warto rozważyć przy wyborze tej formy finansowania:

• Koszty początkowe: Leasing często wymaga niższego wkładu własnego w porównaniu do kredytu, co może być korzystne dla płynności finansowej firmy.
• Amortyzacja: W przypadku leasingu finansowego, przedmiot leasingu jest amortyzowany zgodnie z przepisami o amortyzacji dla środków trwałych. Amortyzacja ta jest kosztem uzyskania przychodu, co obniża podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.
• Podatek dochodowy: W leasingu operacyjnym cała rata leasingowa jest kosztem uzyskania przychodu, co obniża podstawę opodatkowania. W leasingu finansowym odlicza się odsetkową część raty oraz dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
• Elastyczność: Umowy leasingowe mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb przedsiębiorstwa, co pozwala na optymalizację korzyści podatkowych.
• Aktualizacja środków trwałych: Leasing umożliwia regularne odnawianie parku maszynowego lub samochodowego bez konieczności ponoszenia dużych jednorazowych wydatków.
• Możliwość refinansowania: W przypadku leasingu zwrotnego istnieje możliwość refinansowanie już posiadanych środków trwałych.

Co można wziąć w leasing?

W ramach umowy leasingowej, można uzyskać dostęp do szerokiego zakresu przedmiotów, które są niezbędne dla efektywnego funkcjonowania firmy w różnych sektorach. Mogą to być zarówno samochody czy maszyny, ale także sprzęt biurowy i komputerowy, wyposażenie gastronomii, urządzenia medyczne, a nawet helikopter, samolot czy nieruchomość i wiele innych “mniej popularnych” przedmiotów.

Leasing samochodów i innych pojazdów

Możesz zdecydować się na leasing samochodów osobowych, które są podstawą mobilności wielu firm, a także ciągniki siodłowe czy samochody dostawcze dla potrzeb transportowych. Zakres ten obejmuje zarówno pojazdy nowe, jak i używane, co pozwala dostosować wybór do specyfiki i potrzeb Twojej działalności. Bez większego problemu uzyskasz także leasing na quady, skutery, motocykle czy inne pojazdy.

Leasing maszyn i urządzeń

W przypadku leasingu maszyn produkcyjnych czy budowalnych bądź np. sprzętu medycznego, otrzymujesz możliwość korzystania z zaawansowanego sprzętu niezbędnego w codziennej pracy. Leasing maszyn umożliwia ci wyposażenie firmy w nowoczesne narzędzia pracy bez konieczności ponoszenia ich pełnych kosztów jednorazowo.

Leasing nieruchomości

Wykorzystując leasing nieruchomości, możesz zyskać przestrzeń biurową, magazynową lub produkcyjną, która będzie odpowiadać aktualnym potrzebom Twojego biznesu. Ta forma leasingu staje się odpowiedzią na rosnące wymagania przestrzenne przedsiębiorstw, bez angażowania dużego kapitału własnego. Leasing nieruchomości przeznaczony jest jednak zwykle dla większych przedsiębiorstw.

Leasing sprzętu IT i oprogramowania

Leasing komputerów oraz oprogramowania stanowi rozwiązanie dla firm zainteresowanych najnowszymi technologiami IT bez konieczności ich zakupu. Pozwala to na wymianę sprzętu oraz oprogramowania w zależności od zmieniających się potrzeb Twojego przedsiębiorstwa, przy mniejszym obciążeniu budżetu.

Wpłata własna w leasingu

Wpłata własna, znana również jako opłata wstępna, czynsz inicjalny czy też wkład własny, to jednorazowa opłata dokonywana przez leasingobiorcę na początku umowy leasingowej. Jest to nieodzowny element większości umów leasingowych, który ma na celu zmniejszenie ryzyka finansowego leasingodawcy oraz obniżenie wysokości miesięcznych rat leasingowych. Wysokość opłaty ustalana jest indywidualnie przez leasingodawcę i może wynosić od 1% do nawet 50% procent wartości przedmiotu leasingu.

Istnieją oferty leasingowe, które umożliwiają zawarcie umowy bez konieczności wniesienia wpłaty własnej (leasing bez wpłaty własnej), jednak takie rozwiązania mogą wiązać się z wyższymi kosztami całkowitymi umowy. Opłata wstępna ma charakter bezzwrotny i może być uznana za koszt podatkowy w przypadku leasingu operacyjnego.

Wykup przedmiotu leasingu

Wykup przedmiotu leasingu to opcja, z której jako leasingobiorca możesz skorzystać na zakończenie trwania umowy leasingowej, pozwalająca na przejęcie własności przedmiotu leasingu. Proces wykupu i jego warunki są zwykle określone w umowie leasingowej i mogą się różnić w zależności od typu leasingu oraz indywidualnych ustaleń między leasingodawcą a leasingobiorcą.

W przypadku leasingu operacyjnego masz możliwość wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy za wartość rezydualną, czyli wartość wykupu określoną w umowie. Kwota wykupu może być symboliczna, jeśli mówimy o leasingu 99% lub może stanowić znaczący procent wartości przedmiotu, co jest ustalane na początku umowy leasingowej.

Pamiętaj, że wykup jest tylko opcją, więc możesz również zwrócić przedmiot leasingodawcy lub przedłużyć umowę leasingową.

Co zawiera umowa leasingowa?

Umowa leasingowa jest dokumentem regulującym zasady korzystania z przedmiotu leasingu przez leasingobiorcę oraz określającym obowiązki stron. Główne składniki, które powinna zawierać każda umowa leasingowa to:

• Strony umowy: Tj. leasingodawca, czyli instytucja finansowa, która kupuje i oddaje przedmiot leasingu do użytkowania, oraz leasingobiorca, będący użytkownikiem tego przedmiotu.
• Przedmiot leasingu: Precyzyjny opis przedmiotu, na przykład wartość pojazdu, jego marka, model, rok produkcji oraz numer VIN.
• Warunki finansowe: Szczegóły dotyczące wysokości rat leasingowych, częstotliwość ich płatności, a także kwotę wykupu przedmiotu leasingu.
• Okres trwania umowy: Zdefiniowany czas, przez który leasingobiorca może korzystać z przedmiotu leasingu.
• Opcje wykupu: Warunki, na jakich leasingobiorca może nabyć przedmiot leasingu po zakończeniu umowy leasingowej.
• Ubezpieczenie i serwis: Zasady dotyczące ubezpieczenia przedmiotu leasingu oraz jego serwisowania.
• Limit przebiegu: W przypadku pojazdów może zostać określony maksymalny roczny lub całkowity przebieg.

W przypadku umów leasingowych zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, w szczególności Art.  709¹ – 709¹⁸ (leasing operacyjny).

Ubezpieczenia w leasingu

Ubezpieczenie pojazdu w leasingu jest niezbędne i wymagane przez firmy leasingowe. Zazwyczaj obejmuje ono zarówno obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC), autocasco (AC) Assistance, a czasem także NNW (ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków). W wielu przypadkach wymagane może być także ubezpieczenie straty finansowej, czyli ubezpieczenie GAP.

Firmy leasingowe często mają podpisane umowy z konkretnymi ubezpieczycielami i mogą proponować Ci skorzystanie z ich usług, co może upraszczać procedurę oraz zapewniać pewne dodatkowe korzyści, ale jako leasingobiorca masz również prawo do wyboru innej oferty ubezpieczeniowej, która będzie dla Ciebie korzystniejsza.

Pamiętaj, że koszty ubezpieczenia są przerzucane na leasingodawcę i z reguły doliczane do raty leasingowej.

Wady i zalety leasingu

Jak każdy produkt czy usługa, leasing ma zarówno swoje wady, jak i zalety, o których poniżej.

Zalety leasingu:

• Optymalizacja podatkowa: Możliwość odliczenia rat leasingowych od podstawy opodatkowania.
• Elastyczność finansowa: Brak konieczności angażowania dużych kwot na start, co sprzyja płynności finansowej.
• Dostępność: Leasing jest dostępny również dla nowo działających firm (zwykle powyżej 6 miesięcy).
• Szeroki wybór aktywów: Możliwość leasingowania zarówno nowych, jak i używanych przedmiotów o różnej wartości.

Wady leasingu:

• Koszt całkowity: W dłuższej perspektywie całkowity koszt leasingu może być wyższy niż w przypadku innych form finansowania.
• Zobowiązania kontraktowe: Zawarcie umowy leasingowej zobowiązuje do przestrzegania jej zapisów, co ogranicza elastyczność zmian w przypadku fluktuacji potrzeb firmy.
• Brak własności: Do końca okresu leasingu aktywa nie są Twoją własnością.
• Ograniczenia: W przypadku leasingu pojazdów może zostać narzucony maksymalny limit kilometrów (zwykle w ujęciu rocznym), jaki możesz przejechać leasingowanym pojazdem.

Różnice pomiędzy leasingiem a kredytem

Leasing i kredyt to dwie różne formy finansowania, które różnią się od siebie na wiele sposobów.

Własność przedmiotu: W przypadku kredytu, nabywca staje się właścicielem przedmiotu (np. samochodu) od momentu zakupu. W leasingu, to firma leasingowa pozostaje właścicielem przedmiotu przez cały okres trwania umowy i dopiero wykup przedmiotu leasingu przenosi własność na leasingobiorcę.

Koszty i odpisy podatkowe: W leasingu operacyjnym raty leasingowe są zazwyczaj w pełni odliczane jako koszty uzyskania przychodu, co może obniżyć podatek dochodowy. W przypadku kredytu możliwe jest odliczenie wyłącznie odsetek od kredytu. Dostępna jest także amortyzacja środka trwałego.

Zabezpieczenie finansowania: W przypadku kredytu bank często wymaga dodatkowych zabezpieczeń lub poręczeń. W leasingu przedmiot leasingu jest zazwyczaj jedynym zabezpieczeniem, co upraszcza procedurę i może być mniej ryzykowne dla leasingobiorcy.

Wykup przedmiotu: Po zakończeniu umowy leasingu, leasingobiorca ma możliwość wykupu przedmiotu za wartość rezydualną, która jest ustalona w umowie. W przypadku kredytu, nabywca staje się właścicielem przedmiotu od razu po zakupie, a spłata kredytu nie wiąże się z dodatkowym wykupem.

Ryzyko utraty wartości: W leasingu operacyjnym ryzyko utraty wartości przedmiotu leasingu ponosi leasingodawca. W przypadku kredytu to kredytobiorca ponosi ryzyko spadku wartości nabytego środka trwałego.

Procedury księgowe: W leasingu operacyjnym przedmiot leasingu nie jest wpisywany do aktywów firmy, co oznacza, że nie zwiększa on wartości bilansowej przedsiębiorstwa. W przypadku kredytu zakupiony środek trwały jest ujmowany w bilansie jako aktywo, a kredyt jako zobowiązanie.

Elastyczność umowy: Leasing może oferować większą elastyczność w kwestii dopasowania warunków umowy, takich jak okres trwania umowy, wysokość rat i opcje wykupu. Kredyt zazwyczaj ma ustalone warunki spłaty i oprocentowanie.

Ubezpieczenie: W leasingu firma leasingowa zwykle wymaga wykupienia pełnego pakietu ubezpieczeń (OC, AC, Assistance itd.), co może być wliczone w ratę leasingową. W przypadku kredytu, decyzja o zakresie ubezpieczenia należy do kredytobiorcy, choć bank może wymagać polisy AC jako zabezpieczenia kredytu.

Zakończenie umowy: W przypadku leasingu na zakończenie umowy leasingobiorca może zwrócić przedmiot leasingu, wykupić go za ustaloną kwotę lub przedłużyć umowę leasingu. W przypadku kredytu, po spłacie wszystkich rat, kredytobiorca nie musi podejmować żadnych dodatkowych decyzji – środek trwały już do niego należy.

Dostępność: Leasing może być łatwiej dostępny dla firm z krótkim stażem działalności oraz tych, które nie mają wystarczającej zdolności kredytowej, podczas gdy kredyt może wymagać bardziej rygorystycznej oceny zdolności kredytowej.

Zmiana przedmiotu: W leasingu, szczególnie operacyjnym, istnieje możliwość łatwej wymiany przedmiotu leasingu na nowszy model po zakończeniu umowy, co jest korzystne w przypadku szybko zmieniających się technologii lub potrzeb przedsiębiorstwa.

Wybór między leasingiem a kredytem powinien być dokonany po analizie potrzeb, możliwości finansowych firmy, oraz po uwzględnieniu wszystkich kosztów i korzyści związanych z każdą z opcji finansowania.

IFRS 16

IFRS 16 to międzynarodowy standard rachunkowości, który został wydany przez Międzynarodową Radę Standardów Rachunkowości (IASB) dnia 13 stycznia 2016 roku i wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku. IFRS 16 wprowadza jednolity model rachunkowości dla leasingobiorców, wymagając od nich ujmowania w bilansie aktywów i zobowiązań wynikających z umów leasingowych o okresie dłuższym niż 12 miesięcy.

Przed wprowadzeniem IFRS 16, leasingobiorcy często nie wykazywali w swoich bilansach zobowiązań z tytułu leasingu operacyjnego, co pozwalało na prezentowanie lepszych wskaźników finansowych. Nowy standard zobowiązuje do ujawniania w bilansie zarówno praw do korzystania z aktywów, jak i zobowiązań do zapłaty czynszów leasingowych, co wprowadza większą przejrzystość i umożliwia lepsze porównanie sprawozdań finansowych między różnymi podmiotami.

Dla leasingodawców zmiany są mniej znaczące, ponieważ IFRS 16 w dużym stopniu utrzymuje poprzednie zasady ujmowania leasingu w ich sprawozdaniach finansowych. Leasingodawcy muszą jednak dostarczyć bardziej szczegółowe informacje o swoich leasingach, w tym informacje o dochodach z leasingu i związanych z nim kosztach.

W przypadku istniejących umów leasingowych, które były wcześniej traktowane jako leasing operacyjny, firmy muszą zastosować nowy standard retrospektywnie (z możliwymi uproszczeniami przejściowymi), co oznacza, że muszą dostosować wcześniejsze sprawozdania finansowe do nowych wymogów, jakby IFRS 16 był stosowany od początku trwania umowy.

Wprowadzenie IFRS 16 ma na celu zwiększenie przejrzystości finansowej poprzez eliminację różnic w ujmowaniu leasingu finansowego i operacyjnego, co pozwala inwestorom i innym użytkownikom sprawozdań finansowych na lepsze zrozumienie zobowiązań finansowych przedsiębiorstwa. W efekcie wskaźniki zadłużenia i rentowności mogą ulec zmianie, co może wpłynąć na decyzje inwestycyjne, warunki kredytowe oraz ocenę ratingową firmy.

Częste pytania (FAQ)

Poniżej znajdziesz odpowiedzi na częste pytania dotyczące leasingu.

Opracowanie: Money Breaker, Źródła: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Skutki podatkowe leasingu dla firm – biznes.gov.pl