Co to jest kwota wolna od podatku, ile wynosi i kogo dotyczy?

kwota wolna od podatku kwota wolna od podatku
Co to jest kwota wolna od podatku definicja Foto: Money Breakere by Andrey Popov

Kwota wolna od podatku jest tematem zarówno PR-owych kampanii partii politycznych, jak i realną ulgą dla osób, których dochody roczne są na stosunkowo niskim poziomie. W tym artykule wyjaśniamy, co to jest kwota wolna od podatku, ile wynosi i kto może zniej skorzystać.

Kluczowe fakty

  • Kwota wolna od podatku to limit dochodu, do którego nie płacisz podatku dochodowego.
  • Od 2022 roku obowiązuje zwiększona kwota wolna od podatku, co przekłada się na niższe obciążenia podatkowe.
  • Kwota wolna od podatku ma znaczenie w decyzjach podatkowych zarówno indywidualnych, jak i małżeńskich rozliczeniach.

Co to jest kwota wolna od podatku

Kwota wolna od podatku to określona suma rocznego dochodu, który nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Innymi słowy, jest to kwota, którą możesz zarobić w skali roku i nie zapłacić od tego ani grosza podatku dochodowego! Na rok 2024, kwota wolna od podatku w Polsce wynosi 30 000 zł.

co to jest kwota wolna od podatku
Co to jest kwota wolna od podatku Definicja. Foto: Money Breaker / Rixel’s Images

Przykład: Jeśli w ciągu roku zarobisz 50 000 zł, to podatek dochodowy obliczysz tylko od 20 000 zł, gdyż pierwsze 30 000 zł stanowi właśnie kwotę wolną od podatku.

Korzyści: Dzięki kwocie wolnej od podatku, rozliczenie roczne może przynieść korzyści – mniejsza kwota do opodatkowania oznacza niższy podatek do zapłaty. Jest to szczególnie istotne dla osób o niższych dochodach, które dzięki temu mogą nie płacić podatku wcale lub płacić go mniej.

Pamiętaj, że wysokość kwoty wolnej od podatku jest zmienna i może być ustawowo modyfikowana. Upewnij się, że śledzisz bieżące przepisy, aby prawidłowo stosować kwotę wolną w swoim rocznym zeznaniu podatkowym.

Dla kogo kwota wolna od podatku?

Kwota wolna jest przeznaczona dla wszystkich podatników, którzy:

  1. Rozliczają się na zasadach ogólnych.
  2. Korzystają ze skali podatkowej.

To oznacza, że przysługuje ona zarówno pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, jak również osobom wykonującym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Nie obejmuje to jednak osób, które wybrały liniowy 19% podatek lub są opodatkowane w inny preferencyjny sposób, na przykład ryczałtem.

W podstawowym założeniu kwota wolna jest swego rodzaju ulgą dla osób o najniższych dochodach, jednak wpływa także na wysokość podatku lepiej zarabiających.

Zastosowanie kwoty wolnej od podatku

Kwota wolna od podatku to limit dochodów, który nie podlega opodatkowaniu. To ważny element systemu podatkowego, który ma bezpośredni wpływ na Twoje roczne rozliczenie z fiskusem.

Obliczanie podatku dochodowego

Twoje roczne rozliczenie z tytułu podatku dochodowego obejmuje wyliczenie kwoty wolnej od podatku. W 2024 roku kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł. Oznacza to, że jeśli w ciągu roku zarobisz nie więcej niż tę kwotę, nie musisz płacić podatku dochodowego. W przypadku wyższych dochodów, pierwsze 30 000 zł nie podlega opodatkowaniu, a nadwyżka jest obłożona podatkiem według obowiązujących stawek PIT, które deklarujesz na formularzach PIT-36 lub PIT-37.

Wpływ na zatrudnionych i pracodawców

Kwota wolna od podatku ma istotne znaczenie dla zatrudnionych, ponieważ bezpośrednio wpływa na wysokość ich netto wynagrodzenia. Dla pracodawców jest to kluczowa informacja przy kalkulacji wynagrodzeń i podatkowych obciążeń pracowników. Miesięczna kwota zmniejszająca podatek (1/12 kwoty wolnej od podatku), która w tym przypadku wynosi 300 zł, zmniejsza miesięczne zobowiązanie pracownika wobec urzędu skarbowego.

Ulgi podatkowe i odliczenia

Ulgi podatkowe i odliczenia to instrumenty, które pozwalają obniżyć podstawę opodatkowania. Do najczęściej stosowanych należą odliczenia z tytułu ulg na dzieci, odsetek od kredytu hipotecznego czy darowizn. Kwota zmniejszająca podatek może być stosowana łącznie z innymi ulgami i odliczeniami, co pozwala zredukować końcowe zobowiązanie podatkowe albo zwiększyć wartość zwrotu podatku należnego Ci od państwa.

Proces składania PIT

Kiedy nadejdzie czas rozliczeń podatkowych, warto zrozumieć, jak forma zeznania wpływa na kwotę wolną od podatku i jak prawidłowo złożyć wnioski.

Rodzaje PIT a kwota wolna od podatku

Rozliczając się z fiskusem, wybierasz odpowiedni formularz PIT w zależności od Twoich źródeł dochodów. PIT-37 jest przeznaczony dla osób, które otrzymują wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę, PIT-36 dla przedsiębiorców, a PIT-36L dla osób korzystających z liniowej stawki podatkowej.

Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem, wówczas wypełniasz PIT-28. Dochody kapitałowe, takie jak zyski ze sprzedaży papierów wartościowych, wymagają złożenia PIT-38, natomiast dochody z zagranicy – PIT-39. Kwota wolna od podatku, która wyniosła dla zeznań rozliczanych w 2024 roku 30 tysięcy złotych, ma wpływ na ostateczne obliczenie podatku należnego w Twoim rocznym zeznaniu podatkowym.

Zasady składania wniosków

Do końca kwietnia każdego roku musisz złożyć wniosek do właściwego urzędu skarbowego, zawierający Twoje roczne zeznanie podatkowe. Możesz to zrobić zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej poprzez system e-Deklaracje. W przypadku, gdy Twoje dochody nie przekroczyły kwoty wolnej od podatku, złożone zeznanie pozwoli na zwrot zapłaconych zaliczek na podatek dochodowy.

Pamiętaj, że niezależnie od wysokości dochodu, masz obowiązek złożenia zeznania podatkowego. Dla uproszczenia procesu warto skorzystać z dostępnych narzędzi takich jak program e-PIT udostępniony przez Ministerstwo Finansów, który automatycznie uwzględni kwotę wolną od podatku w Twoim rocznym rozliczeniu.

Kwota wolna od podatku a inne formy opodatkowania

Kwota wolna od podatku to limit dochodów, który nie podlega opodatkowaniu. W roku 2024 wynosi ona 30 000 zł. Istnieje kilka form opodatkowania, gdzie kwota wolna może mieć różne zastosowania.

Podatek liniowy i ryczałt

Podatek liniowy to stała stawka podatku, która obecnie wynosi 19%. Zasada kwoty wolnej od podatku nie ma zastosowania w przypadku opodatkowania w formie podatku liniowego – od każdej złotówki przychodu należy zapłacić podatek.

W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przedsiębiorcy mają możliwość opłacenia podatku od przychodu według stałej, niższej stawki. W 2024 ryczałtowiec nie korzysta z kwoty wolnej od podatku, a stawki mogą być różne i zależą od rodzaju prowadzonej działalności i osiąganych przychodów.

Podatek od zysków kapitałowych i nieruchomości

Podatek od kapitałów pieniężnych obejmuje dochody z oszczędności, na przykład odsetki z lokat bankowych czy dywidendy. Tu również kwota wolna od podatku nie ma zastosowania i podatek wynosi zazwyczaj 19% od zysków kapitałowych, bez względu na ich wysokość.

Podatek od przychodów ze zbycia nieruchomości jest formą opodatkowania zysków wynikających ze sprzedaży nieruchomości. Jeśli transakcja ma miejsce po upływie pięciu lat od końca roku, w którym nabyto nieruchomość, podatek nie jest pobierany. W pozostałych przypadkach kwota wolna nie ma wpływu i podatek wynosi 19% od osiągniętego zysku.

Kwota wolna od podatku a wspólne rozliczenie małżonków

Kwota wolna od podatku to suma dochodów, do której nie stosuje się opodatkowania. W Polsce, od stycznia 2022 roku kwota wolna od podatku wzrosła z 8 000 zł do 30 000 zł. Twoje prawo do kwoty wolnej może się zmianić, gdy zdecydujesz na wspólne rozliczenie z małżonkiem.

Jak to działa?

  • Prawo do podwójnej kwoty: Wspólne rozliczenie pozwala na skorzystanie z podwójnej kwoty wolnej od podatku, co oznacza, że możecie nie płacić podatku od sumy 60 000 zł.
  • Podział dochodów: Dochody małżonków są sumowane i dzielone na pół, co może być korzystne, jeśli jeden małżonek zarabia znacznie mniej lub nie pracuje.

Korzyści

  • Niższe obciążenie podatkowe: Korzystanie ze wspólnego rozliczenia może obniżyć łączne obciążenie podatkowe.
  • Uniknięcie drugiego progu podatkowego: Możliwość uniknięcia wyższej stawki podatkowej, nawet jeśli jeden z małżonków przekroczyłby II próg podatkowy.

Do zapamiętania

  • Warunki: Możliwość wspólnego rozliczenia mają małżonkowie pozostający w związku małżeńskim i wspólności majątkowej na koniec roku podatkowego.
  • Ograniczenia: Tylko jeden raz można odliczyć kwotę zmniejszającą podatek.

Pamiętaj, że każdy przypadek jest indywidualny i warto skonsultować się z doradcą podatkowym, aby najlepiej wykorzystać możliwości, jakie oferuje wspólne rozliczenie.

Kwota wolna od podatku a kwota zmniejszająca podatek

Rozróżnienie pomiędzy kwotą wolną od podatku i kwotą zmniejszającą podatek jest istotne dla zrozumienia, jak obliczana jest wysokość podatku dochodowego, który jesteś zobowiązany zapłacić.

Kwota wolna od podatku to część Twoich zarobków niepodlegająca opodatkowaniu. Oznacza to, że do pewnego poziomu dochodów nie płacisz podatku dochodowego. W praktyce, jeżeli Twoje roczne zarobki nie przekraczają kwoty wolnej od podatku, nie musisz odprowadzać podatku dochodowego.

Z kolei kwota zmniejszająca podatek to kwota, którą możesz odjąć od wysokości należnego podatku. Jest to forma zniżki podatkowej, którą stosuje się po obliczeniu podatku należnego od całości dochodów. Pozwala to obniżyć ostateczną kwotę podatku do zapłaty.

W praktyce, kwota wolna od podatku jest zastosowana na etapie ustalania dochodu podlegającego opodatkowaniu, natomiast kwota zmniejszająca podatek jest zastosowana na etapie obliczania wysokości podatku do zapłaty. W 2024 roku kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł, a kwota zmniejszająca podatek wynosi 3600 zł w skali roku, co daje 300 zł miesięcznie.

PojęcieZnaczenie
Kwota wolna od podatkuCzęść dochodu niepodlegająca opodatkowaniu.
Kwota zmniejszająca podatekKwota odliczana od obliczonego podatku.
Kwota wolna od podatku nie jest tożsama z kwotą zmniejszającą podatek!

Kwota wolna od podatku a progi podatkowe

Kwota wolna od podatku w Polsce jest niezależna od progów podatkowych i wynosi 30 000 zł dla wszystkich podatników, niezależnie od tego, w którym progu podatkowym się znajdują. Oznacza to, że podatnicy zarówno w pierwszym, jak i w drugim progu podatkowym mają taką samą kwotę wolną od podatku.

Progi podatkowe określają natomiast stawki podatku dochodowego, które mają zastosowanie do dochodów przekraczających kwotę wolną od podatku. W Polsce w 2024 roku progi podatkowe są następujące:

  • Pierwszy próg podatkowy obejmuje dochody do 120 000 zł rocznie i podlegają one opodatkowaniu według stawki 12%.
  • Drugi próg podatkowy obejmuje dochody powyżej 120 000 zł rocznie i podlegają one opodatkowaniu według stawki 32%.

Każdy podatnik, niezależnie od tego, w którym progu podatkowym się znajduje, może skorzystać z kwoty wolnej od podatku, ale sposób obliczania podatku dochodowego będzie różnił się w zależności od tego, czy dochód podatnika mieści się w pierwszym czy drugim progu podatkowym.

Kwota wolna od podatku w innych krajach

W zależności od kraju, kwota wolna od podatku może znacząco się różnić, wpływając na to, ile dochodu zostaje w Twojej kieszeni. Poniżej znajdziesz krótki przegląd wybranych krajów i ich podejścia do kwoty wolnej od podatku.

Stany Zjednoczone

  • Dla osób pojedynczych (single filers): $12,400
  • Dla małżeństw wspólnie rozliczających się (married filing jointly): $24,800

Wielka Brytania

  • Kwota wolna od podatku (personal allowance): £12,500

Niemcy

  • Podstawowa kwota wolna od podatku (Grundfreibetrag): €9,408

Hiszpania

  • Zależna od regionu, np. dla Madrytu: od €5,500 do €6,700

Warto pamiętać, że poziomy kwot wolnych od podatku są często aktualizowane i mogą podlegać różnym warunkom, takim jak Twoje źródło dochodu, status cywilny czy wiek. Przed odpowiednim zastosowaniem informacji dotyczących kwoty wolnej od podatku, sprawdź obowiązujące regulacje lub skonsultuj się z doradcą podatkowym.

Planowane zmiany wysokości kwoty wolnej

Rozważając przyszłość kwoty wolnej od podatku, istotne są aktualne zapowiedzi rządu dotyczące ewentualnych zmian w przepisach podatkowych. Zmiany te mogą mieć bezpośredni wpływ na Twój przychód oraz ogólną sytuację gospodarczą kraju.

Według dostępnych informacji, rząd planuje stopniowe podwyższenie kwoty wolnej od podatku. W przyszłości możesz spodziewać się wzrostu kwoty do pułapu 120.000 zł. Co więcej, w ramach przeglądu systemu podatkowego rozważane jest zastosowanie skali podatkowej w sposób bardziej progresywny, co ma na celu lepszą adaptację do potrzeb zmiennych sytuacji ekonomicznych podatników.nia lub zmiany w wydatkach publicznych.

Opracowanie: Money Breaker WorkLife. Źródła: KPMG, EY, GOV